Ara Öğünlerini Geçiştirme!

Düzenli Beslenmede Ara Öğünlerin Önemi

Atıştırmalıklar sağlık için iyi midir kötü müdür? Atıştırmalıklar, ara öğünlerde tüketilen yiyecekler için kullanılan bir tanımlamadır ⁽¹⁾. Pek çok kişi günde en az bir kere de olsa ara öğün döneminde atıştırmalık besinler tüketir ⁽¹⁾. Bunun nedeni öğünden birkaç saat sonra hissedilmeye başlayan açlık hissi, enerjinin bitmeye başlaması veya atıştırmalık besinlerin tadının sevilmesi olabilir ⁽¹⁾.

Toplumda en sık tüketilen atıştırmalık çeşitleri arasında; cips, bisküvi, kraker, patlamış mısır, kek, kuruyemiş, dondurma yer alır ⁽¹⁾.

Atıştırmalıklar, sağlıklı yaşam için uygun bir aday olabilir ⁽¹⁾. Ancak bazı atıştırmalık türleri ise sağlık için zararlıdır ⁽¹⁾. Ara öğün ve atıştırmalık kavramları, ideal kiloyu koruma veya kilo verme amacına hizmet edebileceği gibi kilo da aldırabilir ⁽¹⁾. Tüm bunlara etki eden atıştırmalığın türü, ne kadar tüketildiği ve atıştırmalığın genel beslenme düzenine uyup uymadığıdır ⁽¹⁾.

Atıştırmalıkların iştah seviyesini nasıl etkilediğine dair farklı görüşler vardır ⁽²⁾. Bir çalışmada atıştırmalığın tokluk hissi sağlamasına rağmen sonraki ana öğünde alınan kaloriyi yeterince azaltmadığı, bu nedenle de günlük toplam kalori alımını artırdığı gösterilmiştir ⁽²⁾. Ara öğünlerin açlığı azaltmaya yardımcı olduğuna dair de çalışmalar mevcuttur ⁽²⁾. Yüksek protein ve lif oranına sahip atıştırmalıklar, “grelin” olarak adlandırılan hormon düzeylerini azaltmış ve “GLP-1” ismi verilen tokluk hormonu seviyelerini ise yükseltmiştir.

Farklı sonuçlar göz önüne alındığında ara öğün ve iştah arasındaki ilişki, tüketilen atıştırmalığa ve tüketen bireyin kişisel özelliklerine göre değişir ⁽²⁾.

Ara öğün ve vücut ağırlığı arasındaki ilişki hakkında da farklı sonuçların elde edildiği çalışmalar vardır ⁽²⁾.
Bazı çalışmalarda ara öğünün kilo üzerinde belirgin bir etkisinin olmadığı gözlemlenmiştir ⁽²⁾. Farklı bir çalışmada ise yüksek lif ve protein oranına sahip atıştırmalık ile yapılan ara öğünün kilo vermede önemli olduğu gösterilmiştir ⁽²⁾.
Atıştırmalığın tüketildiği saat de ara öğünün vücuttaki etkisini değiştirebilir ⁽²⁾. Yapılan bir çalışmada saat 10:00’da tüketilen atıştırmalıkların 11:00’de tüketilenlere oranla daha sağlıklı olduğu gösterilmiştir ⁽²⁾.

Atıştırmalıkların kan şekeri üzerindeki etkisi hakkında da farklı görüşler vardır Ancak ara öğün yapılacaksa tüketilecek besinlerin karbonhidrat oranının düşük, protein ve lif oranının yüksek olmasına dikkat edilmelidir ⁽²⁾.