- Gece gündüz süreleri ve hava sıcaklığında mevsimlere bağlı olarak oluşan değişimler, insan vücudunda fizyolojik değişimlere sebep olur (1). Buna bağlı olarak da mevsim geçişlerinde bağışıklık sisteminde de değişimler görülür (1). Bağışıklık sistemini oluşturan beyaz kan hücrelerinin tipleri, miktarı ve fonksiyonları bu değişimden etkilenir (1).
Dengeli Bir Bağışıklık Sistemi için Neler Yapılmalıdır?
- Yeni tip koronavirüsün neden olduğu pandemi süreci, bağışıklık sisteminin önemini tekrar ortaya koymuştur (2).
Bazı yaşam tarzı değişiklikleri ile bağışıklık sisteminin dengesini korumak mümkündür (3). Dengeli bağışıklık için yapılabilecek uygulamalar şöyledir (3):- Uyku Düzeni: Uyku ve bağışıklık yakından ilişkilidir. Yeterli ölçüde uyumak, immün sistemin dengesi için çok önemlidir. Uyku süresinin yetişkinlerde günde en az 7 saat, ergenlerde 8-10 saat ve daha küçük çocuklarda, bebeklerde de 14 saat olması gerekir. Uykuya dalmakta sorun yaşayan kişiler için yatmadan en az 1 saat öncesinde TV ya da telefon ekranına bakmayı bırakmak fayda sağlayabilir. Bu kişilere karanlık bir odada uyumak, yatarken göz bandı takmak ve her gece aynı saatte yatağa girmek gibi tavsiyeler de verilebilir.
- Bitkisel Kaynaklı Beslenme: Sebze meyveler, kuruyemişler, baklagiller ve tohumlu besinler antioksidan özellik gösterir. Lifli besinler de bağırsakta yaşayan yararlı bakterileri destekler. Bağırsak mikrobiyomunu oluşturan bu probiyotik mikroorganizmalar bağışıklık sistemini desteklemeye yardımcı olur.
- Sağlıklı Yağlar: Zeytinyağı, Omega-3 yağ asitleri gibi sağlıklı yağlar, dengeli beslenmede önemlidir.
- Fermente Gıdalar: Kefir, yoğurt, ayran gibi fermente gıdalar bağırsaktaki yararlı bakterileri besler. Bağırsaktaki yararlı bakteriler, bağışıklık sistemi hücrelerinin normal hücrelerle zararlı mikroorganizmalar arasındaki ayrımı yapmasına yardımcı olur. Bu sayede probiyotik mikroorganizmalar sindirim sistemini düzenlemeye ve bağışıklık sistemini desteklemeye yardımcı olur.
- İlave Şeker: Şeker ilavesiz gıdaların tercih edilmesi veya günlük şeker alımının kısıtlanması gibi davranışlar, dengeli bir immün sistem için önemlidir.
- Egzersiz: Düzenli olarak yapılan orta seviye egzersiz, bağışıklık sistemi için önemlidir. Bisiklet sürmek, tempolu koşu yapmak, yüzmek, doğa yürüyüşü yapmak orta seviye egzersiz kapsamına girer. Egzersiz süresi haftalık en az 150 dakika olmalıdır.
- Yeterli Sıvı Tüketimi: Günlük yeterince sıvı tüketmek ve dehidrate olmamak genel sağlığı olumlu yönde etkiler. Kişinin günlük ihtiyaç duyduğu sıvı miktarı, pek çok faktöre bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Genel olarak idrar renginin açık sarı olması yeterli sıvı tüketildiğini gösterir. Yaşlı kişilerde susama hissi kaybolabilir. Bu nedenle ileri yaş grubunda yer alan kişiler susama hissini beklemeden düzenli olarak sıvı tüketmelidir. Yeterli sıvı tüketirken şekersiz, gazsız, kafeinsiz içeceklerin tercih edilmesi daha sağlıklı olur.
- Stres: Stres ve anksiyetenin kontrol altına alınması, immün sistemin işlevini düzgün bir şekilde yerine getirebilmesini sağlar.
2021386-EIP227-Selfit25
Referanslar
- ‘https://sitn.hms.harvard.edu/flash/2015/a-promising-link-between-the-immune-system-and-seaons/’
- ‘https://www.istanbul.edu.tr/en/newsdetail/strong-immune-system-plays-an-important-role-against-coronavirus-‘2D006C0045005F00770078005100510055003900370039007900700046006200610041004F003200370077003200
- ‘https://www.healthline.com/nutrition/how-to-boost-immune-health#1.-Get-enough-sleep’
- ‘https://www.health.harvard.edu/staying-healthy/how-to-boost-your-immune-system’
