- C vitamininin üretilebilmesi için gerekli enzimlerin insan vücudunda eksik olması nedeniyle gıdalar ile dışarıdan alınması gereklidir (4). C vitamini suda çözünen bir vitamindir, vücutta depolanmaz ve idrarla atılır (2). C vitamini içeren gıdalara; turunçgiller, patates, domates, biber, lahana, brüksel lahanası, brokoli ve ıspanak örnek olarak verilebilir (3).
C vitamini desteği vücut üzerinde birçok olumlu değişiklik sağlayabilir:- C vitamininin güçlü bir antioksidan olması, hücresel metabolizma sonucu oluşan zararlı serbest radikallerin hücreler üzerinde yıpratıcı etkisinin önlenmesine katkı sağlayabilir (2).
- Kırmızı kan hücrelerinde oksijen taşınmasından sorumlu olan hemoglobin molekülünün üretilebilmesi için demir gereklidir (2). C vitamini kullanımı sonrası sindirim sisteminden gıdalarla alınmış demirin emiliminde artış meydana gelmesi nedeniyle demir eksikliğine bağlı oluşan kansızlıklarda pozitif katkı sağlayabilir (3).
- C vitamini, yağ asitlerinin vücudu oluşturan hücrelerde enerji üretimi amacıyla kullanılabilmesi için gerekli olan karnitin amino asidinin sentezinde görev alan enzimlerin normal fonksiyonlarına katkı sağlar (4).
C vitamini ve Kollajen
- Deri, diğer vücut dokularına göre daha yüksek konsantrasyonlarda C vitamini seviyesine sahiptir (5). C vitamini deri, kemik, kıkırdak, kas ve kan damalarının yapısını oluşturan kollajenin çeşitli enzimler vasıtasıyla sağlamlaştırılmasında görev alır (1).
- C vitamini eksikliği halinde deri daha kırılgan bir hal alır, diş etlerinde kanamalar görülebilir, saçlar zayıflayabilir ve yara iyileşmesinde gecikme oluşabilir (5).
- Yeterli miktarda sağlanan C vitamini ise deride meydana gelen yaralanmalarda iyileşme sürecinin kısalmasına ve yara izi kalma ihtimalinin azaltılmasına katkı sağlayabilir (5).
- C vitamini antioksidan özelliği sayesinde ultraviyole ışınlar nedeniyle meydana gelebilecek deri problemlerinin önlenmesine katkı sağlayabilir (5).
C vitamini ve bağışıklık sistemi
- Zararlı mikroorganizmalara karşı deri hücrelerinin bariyer fonksiyonunu güçlendirici etki yapan C vitamini, aynı zamanda bu mikroorganizmaları öldürücü etki gösteren nötrofil gibi savunma hücrelerinin çeşitli bağışıklık sağlayıcı fonksiyonlarına da katkı sağlayabilir (4).
- Nötrofil hücreleri, zararlı mikroorganizmaları etkisiz hale getirme görevini tamamladıktan sonra ömrünü tamamlamış olur (4). Makrofaj adı verilen diğer hücreler ise nötrofillerin kontrollü şekilde temizlenmesini sağlayarak çevrede yer alan dokuların bu süreçte zarar görmesini engeller (4).
- Nötrofillerin zararlı mikroorganizmalar ile mücadele ederken kullandığı reaktif oksijen türlerinin ortamdaki varlığının devam etmesi halinde, görevini tamamlamış nötrofillerin makrofajlar tarafından uzaklaştırılmasında engelleyici etki yapabilir (4).
- C vitamininin antioksidan etkileri, ortamdaki reaktif oksijen türlerinin etkisizleştirilmesini sağlayarak inflamasyon sürecinin daha kısa sürmesine katkı sağlayabilir (4).
Bağışıklık sisteminde görev alan bir diğer savunma hücresi de T lenfositlerdir. T lenfositler, yabancı hücrelerin, tümörleşme eğiliminde olan hücrelerin ve virüsler tarafından enfekte olmuş hücrelerin ortadan kaldırılmasında görev alır (6). C vitamini, bu önemli fonksiyonlara sahip T hücrelerinin, gelişimine ve olgunlaşmasına katkı sağlar (4).
2020529-EIP320-Vitamin C1
Referanslar
- 1.’https://www.synlab.com.tr/index.php?option=com_content&view=article&id=193’
2.’https://www.healthline.com/nutrition/vitamin-c-benefits#2.-May-help-manage-high-blood-pressure’
3.’https://www.mayoclinic.org/drugs-supplements-vitamin-c/art-20363932’
4.’https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5707683/#:~:text=It%20is%20a%20potent%20antioxidant,innate%20and%20adaptive%20immune%20system.’
5.’https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5579659/’
6.’https://ercivet.erciyes.edu.tr/ercivet/arsiv/2004/d1/4-t-lenfositlerin-gelisimi.pdf’
