- Cilt, vücut içi ortam ve çevre arasında bariyer fonksiyonu gösteren insan vücudunun en büyük organıdır (1). Yüzeyel epidermis ve derin dermis tabakası olmak üzere 2 kısımda incelenen cilt, vücut ısısının düzenlenmesi, sıvı dengesinin korunması, D vitamini sentezi ve dış uyaranların algılanması gibi önemli fonksiyonlara sahiptir (1).
Cildin üst epidermisi kalın bir tabakadır ve çevresel faktörlere karşı savunmanın ilk aşamasında görev alır (1). Bu tabakayı oluşturan hücreler çok katlı yassı epitel olarak isimlendirilir (1). Bu hücreler zaman içerisinde yıpranır ve dökülürler (2). Bu sürecin devamında alt tabakalarda oluşturulan yeni hücreler, dökülen hücrelerin yerini alır (2). Bu döngü yaklaşık olarak 4 haftada bir tekrarlanır (1).
Epidermis tabakasında bulunan bir diğer hücre olan keratinositler bu tabakada en fazla bulunan hücrelerdir (2). Keratinosit hücreleri bakteri, mantar, parazit ya da virüsler gibi hastalık oluşturma potansiyeline sahip etkenlere karşı bariyer fonksiyonu göstermesinin yanında ultraviyole ışınlardan ve aşırı ısıdan da koruyucu özellik gösterirler (2). Derinin rengini veren melanin pigmenti bu tabakadaki bir diğer hücre olan melanositlerden üretilir ve bu pigment keratinositler gibi ultraviyole ışınların zararlı etkilerinden korunmada rol oynar (2).
Cildin dermis tabakası epidermisin alttan desteklenmesini sağlayan bir bağ doku ağı oluşturur (1). Cildin lenf ve kan damarlarını barındıran dermiste aynı zamanda sinirler, ter bezleri, kıl folikülleri ve diğer birçok bağ doku ile ilişkili yapılar da yer alır (1).
Cilt Elastikiyetinde Hangi Faktörler Rol Oynar?
- Sağlıksız beslenme, stres ve yaşlanma ile birlikte ciltte kolajen kaybı meydana gelmesi, cildin yıpranması ve elastik yapısını kaybetmesi ile ilişkili durumlar arasında yer alırlar (3). Cildi oluşturan bağ doku hücreleri arasındaki alan ekstraselüler matriks olarak isimlendirilir ve bu alanda birçok protein bulunur (3). Kollajen ve elastin proteinleri, ekstraselüler matriks içerisinde yer alan önemli protein yapılarına örnek teşkil ederler (4). Ekstraselüler matriks, içeriğindeki maddeler sayesinde cildin su tutmasını sağlayarak cildin sağlamlığı ve pürüzsüzlüğüne önemli katkıda bulunur (3).
Kollajen, cilt bağ dokusunda en fazla bulunan proteindir ve derinin yapısal bütünlüğü ile ilgili birçok farklı özellik gösterir (3). Kolajen kelimesi latince bir arada tutan anlamına gelir (5). Yaşlanma ile birlikte vücutta kolajen üretiminde bir azalma meydana gelir. Cilt elastikiyetinin azalması, kırışıklık gelişmesi ile sonuçlanabilir (6).
Yaşlanma dışında, güneş ışınlarına maruziyet, hava kirliliği, yetersiz beslenme, hızlı ve aşırı kilo verme veya tütün kullanımı gibi durumlar da cilt proteinlerinde azalmaya ve elastozis adı verilen bağ doku fonksiyon kaybı nedenleri arasında yer alır (4).
2020857-EIP504-Collagen & Hyaluronic Acid Tablet13
Referanslar
- ‘https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK554386/’
- ‘https://www.medicalnewstoday.com/articles/320435’
- ‘https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6835901/’
- ‘https://www.healthline.com/health/beauty-skin-care/skin-elasticity’
- ‘https://www.healthline.com/nutrition/collagen’
- ‘https://www.healthline.com/nutrition/collagen-benefits’
