- Hareketsiz yaşam tarzı ve yanlış beslenme alışkanlıklarına bağlı olarak endokrin sistemin ve vücut metabolizmasının bozulması suretiyle çeşitli rahatsızlıklar ortaya çıkabilir. Vücudu meydana getiren tüm dokuların sağlığını olumsuz etkileyen bu sağlık sorunlarının başında ise diyabet hastalığı gelir.
Diyabet nedir?
- Halk arasında sık sorulan sorulardan biri “Diyabet ne demek” sorusudur. Diyabetes mellitüs, diyabet veya şeker hastalığı; kan şekerinin (glukoz) sağlıklı kişilerde belirlenen referans aralığın dışında yüksek seyretmesine bağlı; vücuttaki çeşitli dokularda fonksiyonel veya biyolojik sorunların baş göstermesiyle karakterize, kronik bir hastalıktır.
Diyabet hastalığı yüksek kan şekeri nedeniyle başta kalp-damar hastalıkları olmak üzere, göz dokularında bozukluklar, böbrek rahatsızlıkları veya sinir sisteminde aksaklıklar gibi çok çeşitli sağlık problemlerine neden olabilir. Yine kan şekerinde düzensizlikler diyabetik ketoasidoz gibi biyokimyasal bozulmalara yol açarak hayatı tehdit edecek hale gelebilir; vücudun bağışıklık sisteminin normal çalışamamasına bağlı enfeksiyon hastalıklarına yatkınlık meydana gelebilir. (1)
Diyabet belirtileri nelerdir?
- Diyabet hastalığı belirtileri hastanın kan şekeri düzeyi ile orantılı olarak ortaya çıkar. Bu bakımdan şeker hastalarında aşağıdaki klinik semptomlar izlenebilir: (2)
- Çok su içme veya susuzluk hissi
- Sık idrara çıkma
- Gece idrara kalkma
- Sık yemek yeme ihtiyacı
- Halsizlik – yorgunluk
- Görme bozuklukları, uzağı görememe gibi kısa sürede gelişen kırma kusurları
- El veya ayaklarda uyuşma, üşüme hissi, karıncalanma
- Ayaklar başta olmak üzere uzuvlarda ciltte yara gelişmesi
Diyabet tanı kriterleri nelerdir?
- Diyabet hastalığının tanısı temelde belirli koşul ve zamanlarda ölçülen kan şekeri tetkiklerine göre yapılan değerlendirmeler sonucu konur. Bu bakımdan diyabet semptomları varlığında aşağıdaki durumlarda hastalara şeker hastalığı teşhisi konulabilir: (3)
- Açlık kan şekerinin 125 mg/dl üzerinde olması
- Tokluk kan şekerinin 200 mg/dl üzerinde olması
- Herhangi bir zamanda ölçülen kan şekeri düzeyinin 200 mg/dl üzerinde olması
- OGTT şeker yükleme testi sonrası 2. saat kan şekerinin 200 mg/dl üzerinde olması
- HbA1c değerinin %6,5 üzerinde olması
Diyabetik retinopati nedir?
- Diyabet hastalarında kan şekeri değerinin düzensiz ve kontrolsüz olarak yüksek seyretmesi durumunda, kan glukozu vücut dokularında normalden fazla miktarda ulaşır ve dokular için zararlı maddelere metabolize olabilir. Bunun sonucunda dokularda anatomik ve fonksiyonel bozukluklar gelişerek çeşitli rahatsızlıklar ortaya çıkar. Gözün görmeden sorumlu dokusu retina; diyabet hastalığı esnasında en çok etkilenen bölgelerin başında gelir. Bu bölgede görmeden sorumlu alanda diyabete bağlı doku değişiklikleri sonucunda görme problemlerinin gelişmesine kısaca diyabetik retinopati adı verilir.
Diyabet tedavisi nasıldır?
- Diyabet hastalığının tedavisinde temel olarak hastaya diyabet diyeti uygulaması, düzenli egzersiz, sigara ve alkolün bırakılması gibi yaşam tarzı değişiklikleri önerilirken; çeşitli ilaç tedavileri ile birlikte kan şekerinin düzenlenmesinden sorumlu insülin hormonunun yetersiz kaldığı durumlarda, insülin iğneleri uygulanması gündeme gelebilir. Diyabetin kesin bir tedavisi bulunmamakla birlikte; mevcut tedavi yöntemleriyle kan şekerinin kontrol altında tutularak hastalık komplikasyonlarının gelişmesi önlenebilir, hayat kalitesi artırılabilir ve toplumun geri kalanı gibi normal bir yaşam süresi elde edilebilir. (4)
2021517-EIP293-Selfit Websitesi4
