- Dünyaya ulaşan güneş ışınları, görülebilen ve görülemeyen dalgaların karışımından oluşur (1). Radyo dalgaları gibi uzun dalga boyuna sahip olanlar insanlar için zararsızdır (1). Ancak kısa dalga boyuna sahip ultraviyole (UV) ışınları ise bazı problemlere neden olabilir (1).
Güneşten Etkilenen Cilt Nasıl Olur?
- Güneşe aşırı maruz kalma sonucu ilk olarak güneş yanıkları ile karşılaşılır (2). Güneş yanığı olan ciltten örnek alınıp mikroskop altında incelendiğinde hücrelerin ve kan damarlarının hasar almış olduğu görülür (2). Güneşe bağlı hasarların tekrarlaması ile ciltte kırışıklıklar ve renk değişimleri görülür ve cilt kurumaya başlar (2).Kurumuş cilt zayıflayarak daha kolay kırışır, buruşur hale gelir (2).
Ultraviyole ışınların dolayısıyla güneşin etkileri, cilt yapısının kalıcı olarak bozulmasına yol açar (3). Fotoyaşlanma (photoaging) olarak adlandırılan bu süreç, UV ışınlarının deri hücrelerindeki doğrudan oluşturduğu hasara bağlı olarak gelişir (3). Fotoyaşlanma temel olarak cildin alt katmanı olan dermiste gerçekleştiğinden yaşlanmaya bağlı belirtiler yıllar içerisinde yavaş yavaş ortaya çıkar (3).
Fotoyaşlanma belirtileri:- Ciltte pigmentasyon değişiklikleri (yaşlılık lekesi vb.)
- Cilt esnekliğinde azalma
- Kırışıklık
- Kaba, eşit olmayan cilt yapısı
- Cilt yüzeyine yakın kan damarlarında çatlama
- Ciltte kızarıklık
- Çil oluşumu, var olan çillerin artması olarak sayılabilir (3).
Güneşten Cildimizi Korumak İçin Neler Yapabiliriz?
- Sadece 15 dakika UV ışınlarına maruz kalmak bile ciltte hasar oluşması için yeterli olur (4). Bu nedenle zararlı UV ışınlarından korunmak için:
- Gölgede Kalmak: Güneşli bir günde dışarı çıkıldığında ağaç gölgesinde yürümek/beklemek veya şemsiye kullanmak güneşten korunmaya yardımcı olur (4).
- Kıyafet Seçimi: Dışarı çıkarken kişilerin mümkünse uzun kollu tişörtler ve pantolon giymesi, kol ve bacakların güneş maruziyetini azaltır (4). Giysilerin sık dokunmuş kumaşlardan yapılmış ve koyu renkli olması da UV ışınlarından korunmada etkili olur (4).
- Şapka Takmak: Şapka ile baş bölgesinin tam olarak korunmasını sağlamak için yüz, kulak, boyun ve enseyi tam olarak gölgede bırakan modeller tercih edilmelidir (4). Bu tür modele kovboy şapkası örnek olarak verilebilir (4). Delikli şapka modelleri ise güneşe karşı tam koruma sağlamaz (4).
- Güneş Gözlüğü Takmak: Güneş gözlüğü, gözlerin UV ışınlarından korunmasını sağlar. Bunun yanı sıra güneş gözlükleri göz çevresindeki hassas bölgenin de güneşten korunmasına yardımcı olur (4).
- Güneş Koruyucu Krem Kullanmak: Dışarı çıkmadan önce, soğuk ve bulutlu günlerde dahi, cildin açık bölümlerine güneş kremi sürülmesi gerekir. Kullanılacak güneş kreminin geniş spektrumlu olması ve koruyuculuk derecesinin SPF 15 ve üzeri olması gerekir (4). Güneş kremi zamanla etkisini kaybedebilir (4). Bu nedenle dışarıda geçirilen her iki saatte bir kremin cilde yeniden uygulanması faydalı olur (4). Yüzme, terleme, kurulanma gibi işlemlerden sonra da güneş kremi tekrar sürülmelidir (4). Güneş kremi, zararlı UV ışınlarından korunmada tek başına yeterli olmayabilir (4). Maksimum koruma için güneş kreminin diğer koruyucu önlemlerle birlikte kullanılması gerekir (4).
- Dışarı Çıkış Saatleri: UV ışınlarının Dünya’ya en güçlü şekilde ulaştığı saatler olan 10.00-16.00 arasında dışarı çıkmaktan kaçınmak gerekir (5). Eğer bu durum mümkün değilse tüm koruyucu önlemler alınarak dışarı çıkılmalıdır (5).
2021389-EIP230-Collagen & Hyaluronic Acid Tablet4
Referanslar
- https://newsinhealth.nih.gov/2014/07/sun-skin’
- ‘https://my.clevelandclinic.org/health/articles/5240-sun-damage-protecting-yourself#:~:text=Sun%20Damage%3A%20Protecting%20Yourself,when%20UV%20rays%20are%20strongest.’
- ‘https://www.yalemedicine.org/conditions/sun-damage’
- ‘https://www.cdc.gov/cancer/skin/basic_info/sun-safety.htm’
- ‘https://www.cancer.org/healthy/be-safe-in-sun/uv-protection.html seek shade başlığı’
