Dengeli Beslenme Neden Önemli?

Vücudun normal fonksiyonlarına devam edebilmesi için gerekli besin maddeleri içeren diyet programı dengeli beslenme olarak tanımlanabilir ⁽¹⁾.

Günlük besinlerle alınan kalori miktarının büyük çoğunluğunu taze sebze ve meyve, tam buğday ürünler, baklagiller, kuruyemiş ve protein içerikli gıdaların oluşturması halinde vücudun ihtiyacı olan çeşitli mikro ve makro besin maddelerinin alınması sağlanabilir ⁽¹⁾.

Dengeli beslenme sağlıklı yaşam için önemli bir faktördür. Yeterli besin alımı söz konusu olmayan sağlıksız beslenme alışkanlıkları sonrası kişilerde çeşitli problemlere bir yatkınlık meydana gelebilir ⁽¹⁾.
Çocukluk çağında sağlıksız beslenme alışkanlıkları bulunan bireyler genellikle erişkin dönemlerinde bu davranışlarına devam etme eğilimindedirler ⁽¹⁾. Bu nedenle büyüme ve gelişme dönemindeki bireylerin sağlıklı beslenme alışkanlıkları edinmesi oldukça önemli bir konudur ⁽¹⁾.

Vitaminler, mineraller, antioksidanlar, nişasta ve lif gibi karbonhidratlar, protein ve sağlıklı yağlar gibi çeşitli besin maddeleri dengeli beslenme planı içerisinde yer alabilir ⁽¹⁾. Karbonhidrat, protein ve yağlar 3 temel makro besin maddesini oluşturur ⁽²⁾.
Tüketilen besinlerin kalori değerleri içerisinde depolanmış enerji miktarını ifade eden bir terimdir ⁽¹⁾. Makro besin maddeleri, vücudun kalori ihtiyacını karşılamaları ve çeşitli vücut işlevlerinde rol almaları nedeniyle mikro besin maddelerine göre daha yüksek miktarda tüketilirler ⁽²⁾.
Her 1 gram karbonhidrat, 4 kalori değerine sahiptir ⁽²⁾. Nişasta içeren ekmek, makarna ve patates gibi gıdalara ek olarak meyveler, baklagiller, meyve suları, şekerli besinler, süt ve süt ürünleri de karbonhidrat içeriğine sahip gıdalar arasında yer alır ⁽²⁾.
Proteinlerin enerji değeri de gram başına 4 kaloridir ⁽²⁾. Kırmızı et, balık, yumurta, süt ürünleri ve baklagiller önemli protein kaynakları arasında bulunur ⁽²⁾.
Gram başına 9 kalorilik yüksek bir enerji değerine sahip olan yağların temel kaynağını ise fındık, çeşitli tahıllar, sıvı yağlar, tereyağı, peynir ve yağlı et ürünleri oluşturur ⁽²⁾.
Çeşitli vitaminler ve magnezyum, potasyum, demir ve kalsiyum gibi mineraller, mikro besin maddeleri içerisinde değerlendirilir ⁽²⁾.
Tüm bu vitamin ve mineraller esansiyel (yaşamı sürdürmek için dışarıdan alınması gereken) besin maddeleri olarak kabul edilirler ⁽²⁾. Bu maddeler için önerilen günlük tüketim miktarı kişiden kişiye değişiklik gösterir ⁽²⁾. Bitkisel ve hayvansal besinler içeren dengeli bir beslenme programının bu mikro besin maddelerini de içerdiğinden emin olunması önerilir ⁽²⁾.
Granola barlar, yulaf, kuru meyve, fındık, çeşitli tohum, bal, hindistan cevizi ve çikolata parçası gibi çeşitli besinlerin bir araya geldiği ürünlerdir ⁽³⁾. Atıştırmalık barlar genel olarak 100-300 kalori, 1-10 gram protein ve 1-7 gram arasında lif içeriğine sahiptir ⁽³⁾. Bu ürünler aynı zamanda B vitamini, kalsiyum, magnezyum gibi çeşitli mikro besin maddelerini de bünyesinde barındırabilirler ⁽³⁾.
 

1. ‘https://www.healthline.com/health/balanced-diet’
2. ‘https://www.healthline.com/nutrition/healthy-eating-for-beginners#TOC_TITLE_HDR_7’
3. ‘https://www.healthline.com/nutrition/are-granola-bars-healthy’