Selenyum Nedir? Selenyum Faydaları Nelerdir?

Selenyum, insan sağlığı için önemli minerallerden biridir ⁽¹⁾. Selenyum vücutta birçok sistemin normal fonksiyonlarına katkı sağlar ⁽²⁾. Bu vücut sistemleri arasında kalp damar, hormon ve bağışıklık sistemi, selenyum ile ilişkisi ön planda olan sistemlere örnek teşkil eder ⁽²⁾. 
Düzenli olarak diyaliz tedavisi alan kişiler, HIV ile enfekte kişiler ve sindirim sistemi sorunları nedeniyle besin maddelerinin emiliminde sorun yaşayan kişiler selenyum eksikliği konusunda risk gruplarına örnek teşkil eder ⁽²⁾.
Tüketilen besinler vasıtasıyla yeterli miktarda selenyum alınabilmesi için tüketilen gıdanın yetiştiği toprağın selenyum içermesi gereklidir ⁽¹⁾. Selenyum eksikliğine bağlı olarak kas güçsüzlüğü, halsizlik, saç kaybı gibi belirtiler ortaya çıkabilir ⁽²⁾. Selenyum eksikliği aynı zamanda bağışıklık sistemi ve tiroit bezi fonksiyonlarını da olumsuz yönde etkileyebilir ⁽²⁾. Selenyum eksikliğinin değerlendirilmesi amacıyla kan dolaşımında, saçta ve tırnak içindeki selenyum miktarının ölçülmesinden yararlanılabilir ⁽¹⁾.
Yüksek miktarda selenyum alınması durumunda selenozis adı verilen bir zehirlenme tablosu ortaya çıkabileceği için dikkatli olunmalıdır ⁽⁵⁾.

•    Antioksidan aktivite
Oksijen kullanılarak enerji üretimi esnasında, vücut savunması amacıyla veya çevresel faktörlerin etkisiyle serbest radikaller adı verilen moleküller ortaya çıkar. Bu moleküllerin çevresinde bulunan dokulara zarar vermesinin engellenmesinde antioksidan adı verilen maddeler görev alır. C ve E vitamini gibi besinler vasıtasıyla alınan antioksidanlara ek olarak vücutta sentezlenen ve hücresel boyutta etki gösteren antioksidan maddeler vardır ⁽⁷⁾.
Hücre içerisinde oksijenli solunum sonucu oluşan zararlı serbest oksijen radikallerinin etkisizleştirilmesinde rol oynayan antioksidan glutatyon peroksidaz olarak adlandırılır ve bu enzimin yapısında selenyum minerali bulunur ⁽¹⁾. Yapısında selenyum içeren proteinler, selenoprotein adı altında sınıflandırılır. Bu proteinlerin 25 tanesinin işlevi şuan için tanımlanmış olup ⁽⁶⁾ , vücutta yaklaşık olarak 100 civarında selenoproteinin var olduğu tahmin edilmektedir ⁽⁴⁾.
 •    Saçlar
Selenyum, kıl folikülünün gelişimi esnasında antioksidan fonksiyonlara katkı sağlayarak koruyucu etki yapar ⁽³⁾. 
 •    Tiroit bezi fonksiyonları
Tiroit bezi büyüklüğüne göre içerdiği selenyum konsantrasyonu bakımından diğer doku ve organlara kıyasla vücutta en yüksek selenyum konsantrasyonuna sahip dokudur ⁽⁵⁾.
Tiroit bezinde üretilen ve kan dolaşımına verilen tiroit hormonları metabolizma hızının düzenlenmesinde görev alır ⁽⁴⁾. Selenyum, tiroit bezinde antioksidan etki göstermesi ve tiroit hormonların üretimine sağladığı katkı nedeniyle önem taşır ⁽⁵⁾.
Tiroit bezinde üretilen hormonların aktif forma dönüşmesinde görev alan “iyodotironin deiyonidaz” adı verilen enzimin yapısında da selenyum bulunur ⁽⁴⁾.  
Bazı tiroit bezi hastalıklarında, tedavinin planlanmasını gerçekleştiren hekimin uygun görmesi halinde mevcut tedaviye ek olarak selenyum desteği verilmesi gündeme gelebilir ⁽⁶⁾.
 
•    Bağışıklık Sistemi
Hücre içerisinde antioksidan özellik gösteren glutatyon peroksidaz enzimi, E vitamini ile birlikte, hücre zarının bütünlüğünün sürdürülmesine yardımcı olur ⁽¹⁾. 
Selenyum, savunma sistemi içerisinde görev alan hücrelerin normal fonksiyonlarına katkıda bulunur. ⁽⁸⁾.

2020558-EIP345-Selenium 100 mcg / 90 tablet2

1. ‘https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK482260/#:~:text=Selenium%20deficiency%20has%20been%20found,mood%2C%20anxiety%2C%20and%20confusion.’
2. ‘https://www.healthline.com/health/selenium-deficiency’
3. ‘https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5315033/’
4. ‘https://www.journalagent.com/turkhijyen/pdfs/THDBD_72_4_311_316.pdf’
5. ‘https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5307254/#:~:text=3.1.&text=In%20fact%2C%20it%20was%20found,conversion%20of%20T4%20to%20T3.’
6. ‘https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2721352/’
7. ‘https://www.healthline.com/nutrition/antioxidants-explained#food-sources’
8. ‘https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10963212/’